بسم الله الرحمن الرحیم

سلام علیکم جمیعا

جلسه دوم فضای مجازی و جنگ نرم 

موضوع: تئوری موج سوم

شاید دوستان با متفکر امریکایی الوین تافلر اشنا باشند

این ارائه دهنده تئوری موج سوم هستند که امشب بنا داریم درباره ان صحبت کنیم

تافلر در اثر مشهور خود با عنوان موج سوم،ابتدا به تعریفی از موج اول و دوم می پردازد و سپس مقصود از موج سوم را مطرح می کند. او اینطور بیان می کند:

موج اول:

 افراد در محدوده خود ( خانه، مدرسه، کلیسا، مزرعه،& ) اطلاعات محدود و هماهنگ از محیط خود دریافت می کردند. موج دوم این جنبه ها را گسترش داد و با کمک رسانه های  جمعی حجم اطلاعات بیشتر، و تنوع و گسستگی آنها بیشتر شد و اطلاعات زود گذر شدند و هر روز باید به روز شویم وگرنه از اجتماع عقب می افتیم.

در نسل جدید رسانه های غیر توده ای ( رسانه هایی که برنامه آنها برای عموم مردم نیست و برای عده ای خاص است ) باعث کاهش استفاده از رسانه های توده ای شده اند.


افراد و سازمانها برای شناخت یکدیگر احتیاج به اطلاعات دارند تا بتوانند باهم کار کنند و در مقابل هم، عکس العمل مناسب انجام دهند و رقابت کنند. در نتیجه نیاز به کسب اطلاعات، بیشتر شده است.

موج دوم:

 در واقع قدرت عضلانی ما را افزایش داد و موج سوم قدرت مغز و تفکر و تصمیم گیری ما را افزایش داد.


انواع حافظه : 1- فردی: که فنا پذیر است  2- اجتماعی: که راز تکامل بشر بوده است.

موج دوم حافظه را گسترش داد ولی آن را ایستا و فرسوده و منجمد کرد.- با انتقال از مغز روی کاغذ- ولی موج سوم هم آن را گسترش داد و هم جانی دوباره داد (کامپیوتر نیروی محرک تمدن)


در کشورهای پیشرفته حجم کارگران کمتر می شود زیرا اوّلا صنایع معمولی به کشورهای درحال توسعه منتقل می شوند، ثانیا  تکنولوژی باعث کاهش استفاده از کارگر و افزایش تولید می شود.

دوره تولید در موج دوم طولانی مدّت بود ولی در موج سوم کوتاه مدّت است و کالاها عموما سفارشی خواهند بود.


در کشورهای پیشرفته، تولید کالاهای کلیدی با حجم کم ولی تخصصی همراه با هزینه پژوهش سنگین انجام می پذیرد ( مانند IC ها )


پیشرفت انبوه زدایی باعث تولید کالاها برای هر شخص و به میل وی علت وجود دستگاههای سریعتر و ارزانقیمت تر می گردد. در حقیقت دوباره به کار انداختن نظام تولیدی موج اوّل با ابزارهای موجود در موج سوم.

 یکی از بارزترین نشانه های موج سوم حذف منشی ها در ادارات،به دلیل مکانیزه شدن کارها می باشد.


موج سوم باعث دگرگونی ماهیت کار شد به این معنا که دیگر کارها به مکان وابسته نیستند و در هر مکانی شخص می تواند کارهای خود را انجام دهد ( تکنولوژی ارتباطات و کنترل از راه دور ) بنابراین، کارها دوباره به محیط خانواده بر می گردند.

عوامل بیکاری عبارتند از: 1- عوامل درونی مانند تنبلی   2- عوامل بیرونی از سوی کارفرمایان مانند توزیع نابرابر ثروت، سرمایه گذاری کوته بینانه، تصمیم گیری های عجولانه و حکومت نالایق.


کارمندان بیش از کارگران به سنت و خانواده پایبندند ولی از نظر فکری و روانی تحرک بیشتری دارند.


فرهنگ خانواده های موج سوم: 1- افزایش مجردها  2- فرهنگ بدون بچه  3- خانواده های چند والدی

در موج سوم انتقال کارها به خانه باعث اشتراک بیشتر زن و مرد درفعالیت های یکدیگر و درنتیجه ایجاد صمیمیت بیشتر می شود و باعث ادغام و تفکیک ناپذیری زندگی خصوصی و شغلی می گردد.

معیارهای جدید خانواده : عشق به همراه آگاهی، مسئولیت، انضباط و خصوصیات دیگری که شخص باید درمحیط کار داشته باشد.


کودکان موج دوم، به واسطه حضور در مدرسه، از فضای مربوط به کار جدا بودند، ولی کودکان موج سوم از کودکی در جریان کارها و مشاغل خواهند بود و به پیشرفت شغلی فکر می کنند.

موج سوم : تسریع در امر تصمیم گیری برای رقابت و انتقال اطلاعات.

تنوع و تغییر سریع محصولات در حقیقت، تلاش شرکتها برای دست آموز کردن مشتریان، و ایجاد نیازهای کاذب درافراد و درنتیجه کسب سود بیشتر از طریق عرضه کالاهای گران قیمت و اختصاصی.


 در حقیقت کارها درحال متنوع شدن ( تخصصی تر شدن )‌می باشند و افراد فردیت بیشتری پیدا می کنند و دیگر به راحتی نمی توان کسی را جایگزین کسی ساخت.

در جریان موج سوم شرکت های تجاری نیز دوباره تعریف می شوند و علاوه بر سود آفرینی ( تنها وظیفه شرکتهای موج دومی ) وظیفه دارند خود را در مقابل محیط زیست، مسائل اخلاقی، سیاسی، نژادی و اجتماعی مسئول بدانند.


مدیر مؤفق و خوب کسی است که اهداف چندگانه را تشخیص دهد و با وزن دادن به آنها بین آنها ایجاد ارتباط نماید.

هدف جدید هر شرکت این است که بتوانند علاوه برارائه یک گزارش مالی در انتهای هر دوره، یک گزارش اجتماعی نیز ارائه دهند. بنابراین نیاز به معیارها و ابزار جدید برای تهیه یک گزارش اجتماعی وجود دارد.


 امروزه  کتاب قوانین، برپایه نظام اقتصادی انبوه زدایی شده، رسانه های غیر توده ای، خانه های جدید و موسسات اقتصادی با ساختاری نو تدوین می شوند ( ضد قوانین موج دوم ).

در موج سوم ساعت کاری شناور وانعطاف پذیرخواهد بود تا کارمندان بتوانند برای زندگی خود بهتر برنامه ریزی نمایند.


در موج سوم افزایش کار به صورت نیمه وقت و شبانه خواهد بود. در حقیقت زمان در موج سوم دچار انبوه زدایی می گردد.


البته انبوه زدایی زمان باعث تشدید تنهایی و انزوای اجتماعی می گردد و شخص باید برای دیدار دوستان خود برنامه ریزی کند.


در موج سوم افراد بیشتر مایل به حفظ شخصیت فردی شان می باشند و تکنولوژی نیز در این راستا عمل می کند.مانند لوازم صوتی و تصویری که می توان توسط آنها برنامه های مورد علاقه را انتخاب کرد.

کامپیوترایجادامکان ارتباطات همزمان وغیرهمزمان ودسترسی به اطلاعات را انجام میدهد.


در موج دوم ماشینها همزمان بودند و انسان به قابلیتهای ماشین وابسته بود ولی در موج سوم شاهد جداسازی زمانی ماشین ها هستیم.کامپیوتر یک زمان سنج دقیق می باشد. بنابراین واژه های جدیدی مانند وقت  واقعی برای تنظیم سرعت جامعه تعریف می شوند.

نتیجه گیری:

سخنان تافلر در تعریف مختصات جریانی به نام موج سوم،بحثی مفصل و طولانی است و مجال بسیار می طلبد تا بتوان به تحلیل و تجزیه کامل آن پرداخت.آنچه  از بیان این عبارات به دست می آید تاملی است در ارتباط با اینکه در دنیایی که در آن زندگی می کنیم چه اتفاقی در حال وقوع است؟همانطور که در ابتدای این نوشتار بیان شد مهم این است که نسبت به آنچه در حال وقوع است و آنچه که احتمال وقوع آن در آینده وجود دارد،به تفکر و تامل بپردازیم و این موضوع را به عنوان یک دغدغه ذهنی به همراه داشته باشیم و فرزندانمان را نیز به داشتن این دغدغه تشویق کنیم که همین امر موجب می شود تا برای آینده بیندیشند و برنامه ریزی کنند.

فراموش نکنیم که طرح موضوعاتی همچون پایان تاریخ،آخرالزمان و برخورد تمدنها بی دلیل نبوده و نخواهد بود. در پس تمامی این عبارات معانی انبوهی نهفته که هر یک می توانند به نوعی حوادث روزگار ما را توجیه کنند.


مسئله مهم اینجاست که دنیای امروز به سمت کسب اطلاعات و آگاهی از آینده در حرکت است. کسانی می توانند در این مسیر حرکت کنند که سرگرمی ها و ابزار تفنن و لافکری، آنان را به خود مشغول نکند. البته نباید از این نکته غفلت کنیم که ابزار تفنن و لذت برای این تولید شده اند که عده بسیاری را دچار بی خبری و غفلت سازند.پس آنچه مهم است ایجاد دغدغه در اذهان و مدیریت کردن حال و آینده زندگی مان است.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته

نکته : اشنایی با تئوری موج سوم، نشان میدهد برداشت و نظر تئوریسین های مطرح غربی در رابطه با سمت و سوی تکنولوژی و تحولات جوامع بشری چیست.

یقینا اشنایی با این نظرات میتواند ما را برای مدیریت این مساله یاری کند