جلسه چهارم اموزش جنگ نرم و رسانه
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم جمیعا
به حول و قوه الهی جلسه چهارم اموزش فضای مجازی با عنوان فرهنگ و اسیب های استفاده از برنامه های ارتباط جمعی را به محضرتون تقدیم میکنم
ان شا الله مفید باشد
همانطور که میدانیم فیس بوک، توییتر، اینستاگرام، لینکدین، گوگل پلاس، گروههای وایبری، همه و همه، با دهانی باز، تشنه و چشم‌انتظار کاربران تازه هستند.
شرکتهایی که بستر موبایل را در اختیار دارند، خوشحال میشوند که گوشی تلفن ما، حتی در رختخواب هم از ما جدا نشود
خصوصاً این روزها که هر شکلی از فعالیت آنلاین، میتواند برای آنها درآمدزا باشد. بنابراین هیچکس وقت و علاقه ندارد که برای ما، از خطرهای احتمالی در شبکه‌های اجتماعی بگوید.
در این جلسه میخواهیم مقداری به این خطرات اشاره کنیم
در نسل سنتی قب میدیدم که سر و صدای بحث‌ها و دعواها و عزا و عروسی و ....وقتی مورد اعتراض قرارمیگرفت ، در پاسخ به اعتراض دیگران، با چهره‌ای حق به جانب فریاد می‌زدند: «چاردیواری! اختیاری!».
بله ، عبارت (چار دیواری ، اختیاری )جمله اشنایی است که امروزه به صورت مدرن فریاد زده میشود و همه شما روحانیون عزیز با ان تا حدی اشنایید
نسل امروز، واژه‌های جدیدتری را برای فریاد کردن همان حق قدیمی آموخته است:
دقت کنید به جملات اشنای زیر
«اینجا حریم شخصی من است».
«در مورد من قضاوت نکنید»
«اینجا آنطور هستم که هستم. تو هم در خانه‌ات هر طور که می‌خواهی باش!»
و ده‌ها جمله‌ی شبیه اینها.
اما این شعار قطعاً در دنیای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مصداقی ندارد. چرا که «دیوار»ی وجود ندارد.
آنها که میگویند «زندگی آنلاین، زندگی در خانه‌ای با دیوارهای شیشه‌ای است» درست میگویند اما تمام واقعیت را نمی‌گویند
. زندگی آنلاین، مانند زندگی در خانه‌ای با دیوارهای شیشه‌ای است که جدای از اینکه فیس بوک و توییتر و دیگران، هر روز همسایگان شما را به سرک کشیدن به خانه‌تان دعوت میکنند، به همه نیز، سنگ‌هایی داده شده (مثل کامنت و لایک و بلاک و …) که برای پر کردن اوقات فراغت، به سمت خانه‌ی شیشه‌ای دیگران پرتاب کنند!
خب ، خیلی شعاری صحبت نکنیم و برویم بر روی مصادیق.
چند هشدار جدی برای استفاده از فضای مجازی مخصوصا شبکه های ارتباط جمعی عرض میکنم
۱) ما در فضای مجازی یک خبرنگار نیستیم، پس هر خبری که خواندیم را نباید باز نشر دهیم
خیلی پیام ها به دست ما میرسد که زیر آن هم ملتمسانه نوشته شده است که: «اگر مملکت خود را دوست دارید، اطلاع‌رسانی کنید!»
اگر دین دارید کپی کنید
و...
یک افسر جنگ نرم مانند شما عزیزان در مواجه با این پیام ها چه باید بکند؟ یقینا قدم اول اطمینان از صحت خبر است.
قدم دوم اطمینان از این که باز نشر این خبر مفید به حال اجتماع است
قدم سوم: اصلاح ادبیات ان خبر است، ما که در لباس روحانیتیم حق نداریم با هر ادبیاتی صحبت کنیم یا التماس کنیم تو رو خدا کپی کن، شان ما باید محفوظ باشد
۲) اجتناب از رلتار های تهاجمی در مواجهه با مطالب دیگران
فضاهای آنلاین و شبکه‌های اجتماعی، شرایطی را برای برخوردهای تهاجمی و خشونت آمیز ایجاد کرده‌اند که گاه باعث میشود رفتارهایی خشونت‌آمیز‌تر از فضای فیزیکی، در آنها مشاهده شود.
شما سریعا و قبل از فرو نشاندن خشم خود، فرصت دارید که نظری را درباره‌ی هر یک از محتواهای موجود در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنید.
ما فراموش میکنیم که دیگران – که در همسایگی خانه‌ی شیشه‌ای ما زندگی میکنند – گاه بر اساس یک جمله یا یک نظر یا حتی یک مورد لایک کردن یا لایک نکردن، به سادگی قضاوت میشوند و سرنوشت آنها تغییر میکند.
باید در لضای مجازی هوشمندانه با مطالب برخورد کنیم و از احساساتی شدن اجتناب نماییم.
هر لایک ما ،هر کامنت ما میتواند تاییدی بر یک مطلب خلاف باشد
بنده با یک کشیش مسیحی بحث داشتم. ایشان دکترا داشتند و ساکن امریکا اما مشغول به تبلیغ در عراض بودند
در طول مدتی که با ایشون بحث میکردم مدام از شبهات و مبانی و اصول اسلام سوال میکرد و وقتی پاسخ میگرفت از خودش حالت ابتهاج نشان میداد
من از اول اعتمادی به ابن اقا نداشتم برای همین رد پای ایشونو توی اینترنت دنبال کردم ، دیدم با اسامی مختلف تحت عناوین مختلف به دنبال جذب مخاطب هست
اسم ایشون بود امانوئل
سایتی درست کرده بود با این عنوان که من مسیحی ام و در حال تحقیقم و مدام شبهات و سوالات در سایت مطرح میکرد.
مذهبیون ساده هم میرفتند برای هدایت این اقای کشیش
غافل از اینکه حضور این جمع کثیر از افراد در سایت ایشون ، هدف اصلی بوده که او دنبال میکرده
او دنبال سوال از دین برای هدایت نبود بلکه به دنبال البای شبهه و سوال در ضمیر ناخود اگاه مردم مخنصوصا جوانان کم اطلاع بود
تاثیر یک شبهه در ذهن
از صد برهان بیشتر است
بگذریم از این داستان که از این موارد زیاد دارم
۳) فعالیت در شبکه های اجتماعی در ساعت کار
یکی از کارهای خطرناک دیگری است که بسیاری از افرادگرفتار آن هستند ، کار در این شبکه های مجازی در تایم کاری است
یقینا برای وقتی که در این گروه ها توسط یک کارمند در ساعت اداری صرف می شود ، هزینه میشود و ان پول شبه ناک دارد روی سفره مردم می اید
این یکی از اسیب های جدی است که کارمندان ادارات گرفتار ان هستند
۴) شکایت کردن در مورد شرایط کار و نظام و روحانیت و ... در فضای مجازی
اشتباه دیگری است که بسیاری از ما انجام می‌دهیم. اگر مشکلی در محیط کار من وجود دارد، یا انتقادی از کسی یا مسئولی یا از قشری دارم ، اگر مدیر من کارهای نادرست و غیرمنطقی انجام میدهد، اگر از او دلگیر هستم، به هر حال مطرح کردن در شبکه‌های اجتماعی نمی‌تواند موثر باشد.
به خاطر داشته باشیم که مطلبی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر میشود، صرفاً برای یک گروه محدود قابل دسترسی نیست. باید فرض کنیم که تمام جهان آن را می‌بینند
اگر یک اکانت اینستاگرام دارید و فقط ده نفر را در آن تایید کرده‌اید، باز هم دلیل نمی‌شود که هر آنچه از خود دارید در آنجا مطرح کنید. شما هرگز نمی‌دانید در لحظه‌ای که دوست شما در حال دیدن تصاویر صفحه‌ی اینستاگرام شماست، چه کسی در کنار او نشسته و صفحه را نگاه میکند.
۵) شکایت کردن در مورد رابطه‌های عاطفی
اگر دوست یا شریک عاطفی جوانی، دیگر جوابش را نمی‌دهد، اگر از رابطه‌ی ج.ن.س.ی خود راضی نیست اگر کسی از زندگی او خارج شده که به قول دوستان، جا را برای انسانهای ارزشمندتر باز کند، اگر کسی با او دوست شده و الان احساس میکند که جمله‌ی اگزوپری و تصویر مرحوم خسرو شکیبایی خیلی مصداق دارد که: «تو تا ابد در برابر کسی که او را به خودت علاقمند می‌کنی، مسئولی»، جای مناسب مطرح شدن این حرف‌ها در شبکه‌های اجتماعی نیست
متاسفانه خصوصی ترین مسائل زندگی جوانان در این فضا در حال مطرح شدن است
هر کسی که از دوست دخترش قهر میکند با درج یک پست احساسی در صدد پیدا کردن جایگزین جدید در این گروه هاست، یقینا این ها زنگ خطری برای فرعنگ جامعه است ،البته از زنگ خطر گذشته است بلکه انفجاری در جامعه است
۶) غلط های دیکته‌ای عمدی، در فضای مجازی
متاسفانه دشمنان به صپرت هدفمند در حال دگرگون کردن زبان گفتار و نوشتار ما هستند
نمیدانم عزیزان گروه سابقه حضور در این فضاها را از چه سالی دارند
اما این حقیر از سال هشتاد و یک به صورت جدی در اینترنت فعالیت داشتم و سیر تحولات را از نزدیک لمس کرده ام
در بین جوانان غلط های املایی و تکه کلام های مختلف مخصوص این فضا خیلی رواج پیدا کرده ، اجازه بدید چند مثال عرض کنم
مثلا کلمه کثافت را کصافت مینویسند
خب دلیل چیست؟
با تغییر و دست بردن در نوشتار کلمه کثافت ،بیان این فحش را عادی کردند، شنونده به جای توجه به معنای زشت این کلمه ، به املای فانتزی ان متوجه میشود
یا در مواقعی که جوانان از چیزی متعجب میشوند میگویند (یا امام زاده بیژن)
خب ریشه این کلمه را همه ما میدانیم که از یکی از روستاهای مازندران خارج شده ،امام زاده ای بوده با نام بیجن که در گویش مردم بیژن تلفظ میشده
اما این شده دست اویزی برای تنزل شان و‌جایگاه امامزادگان و تمسخر این عقاید مذهبی راسخ در جامعه
خب این میزان توضیحات کافی باشد اما قبل از اتمام جلسه چند مورد از صحبت های مردم را درباره این فضا ارسال میکنم
مطالعه اش مفید است
در مدت حضورم در وایبر به کلی از اطرافم غافل می‌شوم
خانم زمانی ۳۰ ساله و کارمند است. وی میگوید: زمانی که از محیط کار به خانه برمی‌گردم به دلیل اینکه مودم اینترنت به صورت دائم در خانه‌مان روشن است به طور ناخودآگاه اینترنت گوشی تلفنم فعال میشود و با صدای دریافت پیام وایبر و لاین و ... وارد این شبکه‌ها می‌شوم، گاهی از اوقات در اوج خستگی بعد از دو ساعت متوجه می‌شوم که مدتی طولانی را در وایبر گذرانده‌ام و به کلی از محیط اطرافم غافل شده‌ام.
وی ادامه میدهد: نمیدانم دلیلش چیست اما حضور در این شبکه ها را خیلی دوست دارم، در عین حال باید بگویم بعد از خروج از آنها به شدت دچار درد چشم و سر می‌شوم.
حضور در وایبر، لاین و... را برای خود تفریحی سالم می‌دانم
خانم رحیمی فرد دیگری است که وی هم تا حدودی خود را معتاد به حضور در این شبکه‌ها میداند و میگوید: روزانه حداقل سه تا چهار ساعت از وقتم را در این شبکه‌ها می‌گذرانم و به نظرم تفریحی است که از سایر تفریحات سالم‌تر است. من معتقدم فیلتر کردن این شبکه‌ها درست نیست زیرا من این شبکه‌ها را برای خود یک تفریح مناسب و سالم می‌دانم.
وی ادامه میدهد: من فقط در دو گروه وایبری عضو هستم و وقتی متوجه می‌شوم در یک گروه نامناسب اَد شده‌ام آن را بسرعت حذف میکنم به نظرم استفاده من مثبت است.
از وی می‌پرسم در مدت زمانی که در خانه حضور داری تا چه حد با افراد خانواده ارتباط برقرار می‌کنی، که وی پاسخ میدهد: من با مادرم تنها زندگی میکنم و تقریباً اصلا با او صحبت نمی‌کنم و همیشه برادرم به همین دلیل من را مورد شماتت قرار میدهد قبل از داشتن این شبکه‌های اجتماعی، در خانه سردرگُم بودم و بعضاً به دلیل اینکه تفریحی نداشتم با مادرم بحثم میشد. وی معتقد است: به نظرم محیط وایبر از محیط سایر این برنامه‌ها سالم‌تر است.
این موضوع اما در حال حاضر به چالشی در میان زوج‌های جوان نیز تبدیل شده به خصوص آنجایی که این زوج‌ها در گیر و دار مشغله‌های روزمره در زمان‌هایی که می‌توانند و باید به حضور یکدیگر توجه کنند باز هم اصرار دارند در فضای مجازی این شبکه‌های موبایلی باشند و به واقع نمی‌دانند ریشه روابط خانوادگی‌شان در حال سست شدن است.
ناخودآگاه نسبت به ارتباطات همسرم در وایبر حساس شده‌ام
خانم قاسمی حدود یکسال است که متاهل شده، وی میگوید: زندگی یکی از اقوام ما به دلیل ارتباط مرد خانواده با یکی از خانم‌های همکارش در وایبر به طلاق کشیده شد در صورتیکه هیچ قصد قبلی برای این ارتباط نبود و به مرور به این وضع کشیده شد.
وی میگوید: من به همسرم اعتماد دارم اما وقتی می‌بینم همسرم گوشه‌ای از اتاق نشسته و با موبایلش مشغول است اعصابم بهم می‌ریزد.
وی ادامه میدهد: مشکل دیگر این است که متاسفانه بعضی از خانم‌ها عکس‌های نامناسبی در وایبر یا لاین می‌گذارند و گاهی اوقات که وایبر گوشی همسرم را نگاه میکنم به طور ناخودآگاه حساس می‌شوم که نکند خدای ناکرده با فردی ارتباط برقرار کند.
حضور در شبکه‌های اجتماعی با اعتراض همسرم مواجه است
آقای سهرابی نیز از جمله افرادی است که به شبکه‌های اجتماعی علاقه‌مند است. وی در این‌باره میگوید: من در چند گروه وایبری عضو هستم، یک گروه فقط برای ارسال جوک داریم و اکثر اوقات همان را چک میکنم، اما از زمان تاهل بر سر این موضوع با همسرم بحث داریم، به محض اینکه گوشی موبایلم را برمی‌دارم با اعتراض همسرم مواجه می‌شوم اما فکر میکنم می‌توان زمان و تعداد این گروه‌ها را مدیریت کرد، مثلا ما یک گروه وایبری فامیلی داریم که از طریق آن میتوانیم از حال یکدیگر باخبر شویم، به نظرم برای اینگونه ارتباط‌ها در این شبکه‌ها کارایی مفیدی دارند.
خب
از این دست مطالب بسیار است
امیدوارم با رعایت نکات فوق ، در جهت استفاده مفید از این فضا حرکت کنیم
در جلسات بعد ، در مورد مضرات و مزایای این فضا مطالب بیشتری عرض میکنم ان شا الله
والسلام علیکم و رحمت الله
